KALİGRAFİNİN TANIMI

kaligrafi

GÜNÜMÜZDE TÜRK KALİGRAFİSİNİN TANIMI

KALİGRAF : HALİL AKDERE

Hat ve Kaligrafi çalışması kesik uçlu kalemlerle bir harf üzerinde, şekil ve estetik verilerek dikkat ve özen ile meydana getirilen, görüldüğünde insanın içini aydınlatan ve ferahlatan hoş ve güzel bir yazı şekli ve stilidir. Bu stil ve kabiliyet kişinin hüneri ve becerisine göre değişmektedir.

Kaligrafi çalışmaları veya diğer ismiyle Güzel yazı hat sanatı eski tarihlerden beri günümüze kadar insanların hep ilgisini çekmiştir ve çekmeye devam etmektedir. İslami kaynaklarda Kaligrafi ( hat – güzel yazı ) sanatı: “Hat, cismani aletlerle ( kesik uçlu kalemlerle ) meydana getirilen ruhani bir hendesedir.”yani bağlılıktır diye sade ve öz olarak tarif edilmiştir. Önceki yüzyıllarda Fransızlar güzel yazının yani kaligrafinin kişinin iç güzelliğinin dışarı yansıması şeklinde tarif ettikleri gibi ruhunun ve kişiliğinin de aynası olduğunu ve kalbinin temizliğinin dışarı yansıması olarak inanmışlar ve söylemişlerdir. Memleketimizde ise bundan birkaç on yıl öncelerine kadar hocalarımız tarafından okullarımızda kaligrafi ile ilgili dersler verilmekteydi, çünkü kaligrafi ve güzel yazı, o toplumda yaşayan insanların kalitesini, sanatını,kabiliyetini ve hünerini en güzel şekilde gözler önüne sermekteydi.

Eski tarihlerde insanlar biliyorlardı ki, eğer bir yazı kaligrafik yazıldı ise üzeri kaligrafi ile çalışılmış olan o çalışma da o kadar fazla kıymetliydi. Bundan dolayıdır ki, ecdadımız Osmanlılar, fermanlarını hattatlara yazdırır ve bu şekilde muhataplarına gönderirlerdi. Onlar güzel yazının, kaligrafinin sahibini gösteren bir ayna olduğunu görmüşler ve kaligrafiye son derece önem vermişlerdi.Günümüzde ise kaligrafi sanatı özen gösterilen her çalışmayı süslediği gibi davetiye sertifika berat ve benzeri gibi özel mektuplara çalışılmaktadır. Bu gönderenin karizmasını yansıttığı gibi, alıcının ise değerini göstermektedir.

*** ***

En eski tarihlerden bu yana geliştirilerek bu zamana kadar ulaşmış bir güzel yazı, süslü yazı yazma sanatı olarak bilinen kaligrafi çok eski tarihçeye sahip olmaktadır. İlk insanlardan tutunda Araplara, ilk Türklere, Osmanlı devletine ve Müslümanlığa kadar her türlü milletin katkılarını ve eklenilen gelişmeleri içeriğinde barındırmaktadır. Harflerin süslü ve değişik şekillerde kâğıda dökülmesi olarakta bilinmektedir.

Hattat sanatı gerçek ustaları tarafından yazıldığı zamanlarda; kişilerin duygularını kalem ile kâğıda yansıttığı söylenmektedir. Duyguların kaleme dökülüp okunmasından daha ince bir duyguyu içinde barındırmaktadır. Öyle ki; kâğıtta yazan kelimelerin anlamından ziyade; harflerin şekilleri ile nasıl bir duygu sağanağı içerisinde olduğu belirtilmek istenmekte ve anlaşılmaktadır.

Kaligrafi ve Sanat

Türkler ve Türklerin İslamiyet’le tanışması sonrasında en parlak dönemlerini yaşayan güzel yazı yazma sanatı; Osmanlı dönemlerinde çok etkili gelişmeler yaşamış ve çok değerli eserler bırakmış olmaktadır. Farklı yazı stilleri ve şekilleri her zaman dikkatleri üzerinde toplamaktadır. Geçmiş tarihlerden bu yana üzerinde uğraşılmış farklı gelişimler göstermiş, emekler sarf edilmiş bir sanat olarak önem kazanmıştır.

Güzel Yazının En Özel Çizgileri Kaligrafik Yazı ( Hat Sanatı ) ile Dökülüyor

Kesik uçlu kalemlerle yazılan, iç güzelliğinin yansıması olarak dışa vurulan yazı şekilleri olarak tanımlanmakta ve her zaman tarihi ve kültürel değere sahip olmaktadır. Düğünlerde özel günlerini eş, dost, akraba ve arkadaşlarına duyurmak için basılan davetiye; hattat sanatına benzer özellikteki yazılar ile donatılmaktadır. Manevi değerlerin ve göze hoş gelen, görsel açıdan zengin yazı stilleri herkes tarafından beğenilerek tercih edilmektedir.